Page 223 - To jest fizyka 7 – Fizyka SP – demo

Prawo Archimedesa 221

3
Objętość wypartej wody jest równa objętości hipopotama: V = 4 m .
Gęstość wody: .

Masa wypartej wody:

Ciężar wypartej wody:

Siła wyporu ma taką samą wartość jak ciężar wypartej wody.
Odpowiedź: Siła wyporu ma wartość 40 kN.

Przykład 2. Wieloryb o masie 150 t unosi się na wodzie. Jaką Ciekawostka
masę ma wyparta przez niego woda?
Siłę wyporu w powietrzu
Skoro wieloryb ani nie tonie, ani się nie wznosi, siła wyporu wykorzystuje się
musi równoważyć jego ciężar. Wyparta woda ma taki sam ciężar, w budowie balonów.
a więc i taką samą masę jak wieloryb. Balony napełnia się gazem
Odpowiedź: Wyparta woda ma masę 150 t. lżejszym od powietrza albo
rozgrzanym powietrzem
Podkreślmy, że siła wyporu działająca na wieloryba byłaby więk­ (które ma mniejszą gęstość
sza od jego ciężaru, gdyby wieloryb całkowicie się zanurzył. Gdy od powietrza zimnego).
pływa po wodzie, zanurzona jest tylko część jego ciała – akurat
taka, aby ciężar wypartej wody był równy jego ciężarowi.

Siła wyporu w gazach
Jak wiesz, także gazy mają swój ciężar. Dlatego prawo Archimedesa
stosuje się również do ciał zanurzonych w gazie, na przykład
w powietrzu. Ponieważ jednak gęstość powietrza jest bardzo ma­
ła, mała jest też siła wyporu.

Ćwiczenie B. Jakim gazem: wodorem, helem czy tlenem, można
napełniać balon, aby wzniósł się w powietrze? Gęstości gazów znaj­
dziesz w tabeli na końcu podręcznika.

Podsumowanie

g Prawo Archimedesa: na ciało zanurzone w cieczy (albo gazie) działa siła wyporu skierowana
do góry, równa ciężarowi wypartej cieczy (gazu).
g Gdy gęstość ciała jest mniejsza niż gęstość cieczy, siła wyporu jest większa od ciężaru ciała
i ciało wypływa na powierzchnię.
g Gdy gęstość ciała jest większa od gęstości cieczy, ciało tonie.
g Gdy ciało zanurzone w cieczy wisi na siłomierzu, przyrząd wskazuje siłę wypadkową siły
wyporu i ciężaru. Odejmując ją od ciężaru ciała, możemy wyznaczyć siłę wyporu.