Page 8 - Dziś i jutro - podręcznik

2. Polska państwem

demokratycznym

prawo | cechy konstytucji | Konstytucja RP | zasady ustroju Polski

Państwo prawa Prawo to zbiór norm postępowania
art. 2, W uchwalonej w 1997 r. i obowiązującej obowiązujących na terytorium danego
art. 7, obecnie Konstytucji Rzeczypospolitej państwa i ustanowionych przez jego
art. 87
Polskiej zapisano, że w naszym kraju organy. Jeśli obywatele nie przestrzegają
panuje ustrój demokratyczny. Jedno­ tych reguł, władza może użyć środków
cześnie Polska jest państwem prawa. przymusu i wymierzyć im karę. Normy
Oznacza to, że organy władzy i wszyscy prawne są zawarte w aktach prawnych
mieszkańcy muszą przestrzegać prawa. (np. w ustawach).

Hierarchia aktów prawnych

Najważniejszym aktem prawnym w Polsce jest konstytucja. Pozostałe akty prawne,
obowiązujące na terenie całego kraju lub lokalnie, muszą być z nią zgodne.

AKTY PRAWNE OBOWIĄZUJĄCE NA TERENIE PAŃSTWA

Konstytucja
Od innych aktów prawnych różni się: nazwą i mocą prawną – istnieje tylko jeden akt prawny o ta­
kiej nazwie i mocy prawnej; treścią – określa ustrój polityczny państwa; sposobem uchwalenia
i wprowadzania zmian – jest przyjmowana i modyfikowana inaczej niż pozostałe akty.

Ustawy
Regulują najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa i państwa. Musi ich
przestrzegać każdy, kto podlega polskiemu prawu. Uchwala je parlament (sejm i senat). Obowią­
zują na terenie całego kraju.

Ratyfikowane umowy międzynarodowe
Ich ranga zależy od sposobu ratyfikacji, czyli uznania umowy za obowiązującą.
• Ratyfikacja, która wymaga podpisu prezydenta oraz zgody parlamentu wyrażonej w ustawie lub
zgody obywateli udzielonej w referendum – powoduje, że umowa ma wyższą rangę niż ustawa.
• Ratyfikacja przez podpis prezydenta – sprawia, że ranga umowy jest niższa niż ranga ustawy.

Rozporządzenia
Mają charakter wykonawczy – wykonują i uszczegóławiają przepisy ustawy.

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
Uprawnione do ich wydawania są organy samorządu terytorialnego, np. rada gminy (miasta)
i terenowe organy administracji rządowej (np. wojewoda).

128