Page 11 - Biologia na czasie 3 - podręcznik
P. 11
Budowa i rola kwasów nukleinowych
y Rola DNA organizmu (np. wygląd i funkcjonowanie). Cechy
Kwas deoksyrybonukleinowy jest materiałem te są przekazywane z pokolenia na pokolenie, co
genetycznym wszystkich organizmów oraz nie- oznacza, że DNA jest nośnikiem informacji
których wirusów. Określa on liczbę, rodzaj oraz genetycznej, odpowiadającym za dziedziczenie
kolejność aminokwasów budujących białka. cech. Fakt ten udało się ustalić w połowie XX w.
Od białek natomiast zależą poszczególne cechy dzięki badaniom nad bakteriami oraz wirusami.
Jak to odkryto?
Poszukiwanie związku chemicznego przenoszącego informację genetyczną
między komórkami bakterii
W 1944 r. w Stanach Zjednoczonych zespół naukowców, którym kierował Oswald Avery [wym. osfald ejwri],
prowadził badania nad przekazywaniem informacji genetycznej między komórkami bakterii. Badania te były
kontynuacją doświadczeń Fredericka Griffitha [wym. frederika grifita], który wykazał, że bakterie chorobo-
twórcze mogą przekazywać bakteriom niechorobotwórczym zdolność do zakażania zwierząt. Griffith nie
wyjaśnił jednak, jaki związek chemiczny za to odpowiada. Wiedział jedynie, że jest to składnik cytoplazmy
bakterii chorobotwórczych. Naukowcy z zespołu Avery’ego niszczyli kolejno białka, DNA lub RNA w ekstrakcie
zawierającym cytoplazmę bakterii chorobotwórczych. Następnie sprawdzali, czy chorobotwórczość została
przekazana bakteriom niechorobotwórczym.
Problem badawczy: Czy za przekazywanie cech odpowiada białko, RNA czy DNA?
Hipoteza: Za przekazanie bakteriom cechy chorobotwórczości odpowiada DNA.
Przebieg doświadczenia: Do ekstraktu z bakterii chorobotwórczych naukowcy dodawali enzymy
trawiące białka, DNA lub RNA. Następnie ekstrakt dodawali do hodowli bakterii niechorobotwórczych,
po czym zakażali nimi myszy i obserwowali, ile zwierząt zachorowało. W wypadku śmierci zwierząt badali,
czy w ich krwi znajdują się bakterie.
Próba kontrolna (pozytywna) Próba kontrolna (negatywna)
bakterie mysz zdrowa bakterie niechorobotwórcze mysz chora bakterie
niechorobotwórcze + ekstrakt z bakterii chorobotwórcze
chorobotwórczych
Próby badawcze
bakterie niechorobotwórcze
+ ekstrakt z bakterii chorobotwórczych bakterie
+ enzym trawiący białko mysz chora chorobotwórcze
bakterie niechorobotwórcze
+ ekstrakt z bakterii chorobotwórczych bakterie
+ enzym trawiący RNA mysz chora chorobotwórcze
bakterie niechorobotwórcze
+ ekstrakt z bakterii chorobotwórczych
+ enzym trawiący DNA mysz zdrowa
Wynik doświadczenia: Zniszczenie DNA w ekstrakcie z chorobotwórczych bakterii spowodowało,
że cecha chorobotwórczości nie została przeniesiona do bakterii niechorobotwórczych. Zniszczenie RNA
lub białek nie spowodowało zmian – cecha była dalej przenoszona do bakterii niechorobotwórczych.
Wniosek: Za przenoszenie cech odpowiada DNA i to on jest nośnikiem informacji genetycznej.
9